Akacja wysiedleńcza mieszkańców Zamojszczyzny to wydarzenie z czasów II wojny światowej, ale również okresu powojennego, które miało miejsce głównie w latach 1942-1943. Rozpoczęło się w nocy z 27 na 28 listopada 1942 roku, ale trwało również w latach powojennych, kiedy to prowadzono liczne działania związane z przesiedleniem. Pierwsze wysiedlenia tak naprawdę nastąpiły już w listopadzie 1941 r., kiedy z terenu powiatu zamojskiego wysiedlono ponad 2 tysiące polskich chłopów, a ich miejsce zajęli niemieccy koloniści. W czasie II wojny światowej Zamojszczyzna była okupowana przez Niemców, którzy podejmowali różne działania represyjne wobec ludności polskiej. Wysiedlenia ludności z Zamojszczyzny były częścią niemieckiego planu Generalnego Gubernatorstwa, mającego na celu umocnienie niemieckiej obecności na tych terenach oraz utworzenie tzw. "obszaru dla przyszłej ekspansji niemieckiej". W ramach tego planu przewidywano deportację Polaków, a w zamian osadzenie tam ludności niemieckiej. Okupanci przeprowadzili brutalną akcję pacyfikacji prawie 300 polskich wsi, podczas której wywieziono ponad 100 000 mieszkańców, w tym przeszło 30 tysięcy dzieci, a w ich domach zamieszkali niemieccy okupanci. Najgorszym elementem tej działalności był fakt, że wywłaszczanie z całego majątku i przesiedlania połączone były z masową eksterminacją. To właśnie Zamojszczyzna okazała się miejscem doświadczeń, które miało posłużyć jako wzorzec planu zagłady Słowian, zgodnie z nazistowską ideą supremacji rasowej, będąc pierwszym obszarem osiedleńczym Niemiec.

Przedstawiamy Państwu portal, wraz z aplikacja mobilną, ukazujący skalę szkód indywidualnych obywateli polskich powiatu zamojskiego, poniesionych podczas agresji i okupacji niemieckiej w czasie II wojny światowej 1939-1945.   Projekt ma na celu ukazanie skali zjawiska, ale przede wszystkim daje możliwość analizy i sprawdzenia sytuacji przez każdego mieszkańca powiatu zamojskiego, którego rodzina poniosła krzywdy w czasie II wojny światowej. Realizacja projektu była możliwa dzięki ogromnej pracy zespołu badawczego, który przeanalizował tysiące dokumentów i przygotował, pod kierownictwem profesora dr hab. Mirosława Kłuska, pracownika Katedry Historii Ekonomii na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym Uniwersytetu Łódzkiego, szczegółowe dane.  Badania, których wyniki prezentujemy, dotyczyły obszaru Zamojszczyzny w latach 1939-1945 r. Obszar ten znajdował się na terenie utworzonego przez Niemcy Generalnego Gubernatorstwa i poddawany był bezprecedensowym akcjom pacyfikacyjnym i wysiedleńczym. Okupant realizował plan wysiedlenia, wynarodowienia tych ziem i zastępowania rdzennej ludności polskiej, ludnością niemiecką, często za pomocą eksterminacji. Odbywał się on pod nazwą „Generalnego Planu Wschodniego”. Wysiedleniu zostały poddane 293 wioski, ok. 100-110 tys. osób w tym 30 000 dzieci, które często miały zostać poddane germanizacji. Ponadto jak wiele innych ziem polskich pod okupacją niemiecką, Zamojszczyzna, była obiektem bezprecedensowej grabieży mienia, dóbr kultury, przymusowych wywózek na roboty do Niemiec lub do obozów, w końcu także zniszczeń spowodowanych działaniami wojennymi, a także działalności eksterminacyjnej okupanta. W przypadku zbrodni niemieckich popełnianych na Polakach większość sprawców nie zostało osądzonych, dlatego też powstała konieczność zbadania możliwości pociągnięcia Niemiec (jako spadkobiercy prawnego III Rzeszy) za zbrodnie i grabież dokonywane przez obywateli tego państwa popełniane na Polakach podczas II Wojny Światowej. Kwestia ta dotychczas nie była w ogóle badana, z uwagi na złożoność tematyki, tymczasem na świecie na początku XXI wieku zapadło szereg procesów, w których ofiary zbrodni (ludobójstwo, zbrodnie przeciw ludzkości, masowe morderstwa, masakry itp.) uzyskiwały zadośćuczynienie lub odszkodowanie np. za utracone mienie. Polska nigdy nie otrzymała reparacji ze strony Niemiec, indywidualne odszkodowania były nader rzadkie i symboliczne. Stąd konieczność przeprowadzenia badań archiwalnych, które ukazują jakie szkody ponieśli mieszkańcy Zamojszczyzny, ile kosztowała ich walka o pozostanie Polakami, na swojej ziemi. W tym celu zbadane i opisane zostały miejsca zbrodni wojennych, egzekucji mieszkańców Zamojszczyzny, czy miejsca grabieży polskiego mienia oraz dóbr kultury, jak również przygotowana została wizualizacja skali tego procederu. Poniżej prezentujemy opis przedmiotowych badań ukazujący szkody indywidualne obywateli polskich powiatu zamojskiego, poniesione podczas agresji i okupacji niemieckiej w czasie II wojny światowej, które zostały zweryfikowane, szczegółowo opisane, a następnie uszeregowane i przedstawione w ujęciu personalnym.

Projekt ukazuje szkody powstałe w okresie drugiej wojny światowej, a pozyskane dane wykazują wartości z lat 1939-1945. Celem jednak czytelności danych i umiejscowienia ich we współczesnym świecie dokonaliśmy przeliczenia tych wartości na bieżące, aby pokazać prawdziwą skalę dramatu oraz czytelne wartości, o które mogą ubiegać się obywatele polscy, których rodziny, z powiatu zamojskiego, doznały w tym czasie krzywdy. W tym kontekście przekazujemy Państwu, przygotowaną przez profesora dr hab. Mirosława Kłuska, pracownika Katedry Historii Ekonomii na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym Uniwersytetu Łódzkiego, metodologię waloryzacji na wartość współczesną szkód indywidulanych obywateli polskich powiatu zamojskiego poniesionych podczas agresji i okupacji niemieckiej w czasie II wojny światowej 1939-1945. Jednocześnie w treści projektu, który Państwu prezentujemy, zastosowaliśmy już wyliczenia i dane bieżące, zwaloryzowane na rok 2023.